ผมร่วงเยอะมาก! แบบไหนปกติ แบบไหนต้องรีบหาหมอด่วน

ถ้าพูดถึงเรื่องผมร่วงเกิดจากอะไร, ปกติคนเราผมร่วงวันละกี่เส้น ว่ากันตามตรงแล้วคนส่วนใหญ่นั้นรู้เรื่องเหล่านี้กันน้อยมากครับ บางครั้งแค่สังเกตเห็นเส้นผมร่วงเยอะมากบนหมอนหรือหวี เราก็ Panic ไปก่อนแล้วว่า “ฉันกำลังมีปัญหาผมร่วง” แต่ความจริงแล้ว คุณอาจจะแค่ผมร่วงตามปกติหรือช่วงนี้คุณแค่ผมร่วงเยอะมากกว่าปกติก็ได้

ใช่ครับมันมีความแตกต่างกันอยู่ระหว่าง ผมร่วงตามปกติ ที่เรียกว่า (Hair Shedding) กับ ภาวะผมร่วง ที่เรียกว่า (Hair Loss)

ผมร่วงเยอะมากเกิดจากอะไร? ปัญหาโลกแตกที่หลายคนสงสัยกัน ก่อนอื่นต้องทำความเข้าใจกันก่อนครับว่าปกติแล้วมนุษย์เรานั้นจะมีอัตราการร่วงของเส้นผมอยู่ที่ประมาณ 50-100 เส้นต่อวัน ซึ่งข้อมูลต่างประเทศจาก American Academy of Dermatology ได้บอกไว้อย่างชัดเจนว่าอัตราดังกล่าวเป็น อาการผมร่วงตามปกติ ที่ไม่ได้เป็นสัญญาณเตือนถึงความผิดปกติ หรืออาการของโรคผมร่วงแต่อย่างใดครับ

แต่บางครั้งก็อาจมีปัจจัยอื่น ๆ เพิ่มเติมที่ส่งผลให้เรามี ผมร่วงเยอะมากกว่าปกติ คือ มันเริ่มร่วงเยอะขึ้นแหละแต่ก็ยังถือว่าปกติอยู่ครับ โดยจำนวนผมที่ร่วงนั้นอาจมากถึง 200 เส้นต่อวันเลยก็ได้

ทางการแพทย์เรียกอาการนี้ว่า Telogen effluvium เป็นอาการผมร่วง-ผมบาง จากการที่มีสาเหตุบางอย่างมา กระตุ้นทำให้วงจรชีวิตของเส้นผม (Hair life circle) ในระยะ Telogen* หลุดล่วงเร็วกว่าเดิม ส่งผลให้ผมร่วงเยอะกว่าปกติครับ

*Telogen หรือ Telogen phase คือ ระยะสุดท้ายของเส้นผมก่อนหลุดร่วงตามธรรมชาติ

ปัจจัยที่ทำให้เกิดผมร่วงเยอะมากกว่าปกติ

สาเหตุที่ทำให้ผมร่วงเยอะมากกว่าปกตินั้น เกิดจากปัจจัยภายในร่างกาย ซึ่งแบ่งออกได้เป็น 3 ข้อหลัก ๆ คือ

1. ความเครียด ถือเป็นปัจจัยอันดับแรกที่พบได้มากที่สุด ในการส่งผลให้เกิดอาการผมร่วงเยอะมากขึ้น โดยความเครียดจะเพิ่มระดับแอนโดรเจนภายในร่างกายให้สูงขึ้น จนส่งผลให้ผมหลุดร่วงเร็วขึ้น รวมถึงเส้นผมอาจเกิดการเปลี่ยนสีเป็นสีเทา หรือสีขาว เป็นที่มาของคำว่า “เครียดจนผมหงอก” นั่นเองครับ ยกตัวอย่างเช่น
   • การเป็นห่วงคนที่คุณรักเนื่องจากประสบอุบัติเหตุ หรือไม่สบาย
   • มีการหย่าร้าง
   • เครียดเพราะตกงาน ถูกให้ออกจากงาน
2. อายุ ในผู้หญิงที่ใกล้หมดประจำเดือน อาจประสบปัญหาการหลุดร่วงของเส้นผมได้เช่นกัน ทั้งนี้เป็นเพราะการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนในร่างกาย และเมื่ออายุมากขึ้นทั้งชายและหญิง เส้นผมก็จะบางลงทำให้หลุดร่วงง่ายขึ้นด้วยครับ
3. ฮอร์โมน เมื่อร่างกายขาดฮอร์โมนบางอย่างหรือมีระดับฮอร์โมนที่ไม่สมดุลภายในร่างกาย ทำให้วงจรชีวิตเส้นผมสั้นลงส่งผลให้ผมร่วงเยอะมากกว่าที่ควรจะเป็น มีหลายสิ่งหลายอย่างที่อาจส่งผลต่อการทำงานของฮอร์โมน ยกตัวอย่างเช่น
   • น้ำหนักลดลง 9 กก. หรือมากกว่า
   • ผมร่วงหลังคลอดบุตร
   • ไม่สบายมีไข้สูง
   • หยุดทานยาคุม

จากปัจจัยที่กล่าวมาข้างต้น อาการผมร่วงเยอะมากกว่าปกตินั้นสามารถหายได้โดยธรรมชาติ เพียงแค่คุณหายเครียด หรือผ่านช่วงเวลาดังกล่าวไปสักระยะ ยกตัวอย่างเช่น อาการผมร่วงหลังคลอด ที่คุณแม่ลูกอ่อนมักมีอาการผมร่วงในช่วง 2 เดือนแรกหลังคลอด แต่เมื่อผ่านไป 6-9 เดือน ฮอร์โมนในร่างกายกลับสู่สภาวะเดิม ผมก็จะกลับมาขึ้นหนาดังเดิม และร่วงตามปกติที่มันควรจะเป็นครับ

แต่ในผู้ที่เครียดเป็นประจำ เครียดทุกวัน (ซึ่งปัจจุบันนี้คนเราจะพบเรื่องที่ทำให้เครียดได้ตลอดเวลาอยู่แล้ว) อาการผมร่วงก็จะกลายเป็นปัญหาเรื้อรัง ที่ต้องใช้เวลาในการฟื้นฟูนานกว่าปกติครับ

ภาวะผมร่วงหรือโรคผมร่วง เป็นการหลุดร่วงของเส้นผมที่ตรงข้ามกับผมร่วงตามปกติอย่างสิ้นเชิง เกิดจากปัจจัยภายนอกร่างกายที่มีอะไรบางอย่างมาหยุดยั้ง-ขัดขวางการเจริญเติบโตของเส้นผมในระยะ Anagen*

*Anagen หรือ Anagen phrase คือ ระยะการเจริญเติบโตของเส้นผม

ทางการแพทย์เรียกอาการนี้ว่า Anagen effluvium เป็นภาวะที่มีผมร่วงเยอะมากทั่วทั้งศีรษะจนเกือบหมด อาการก็คือ จำนวนผมงอกใหม่มีสัดส่วนที่น้อยกว่าจำนวนผมร่วง หรืออาจจะไม่มีผมงอกขึ้นมาใหม่เลย เหลือเพียงผมเดิมที่งอกออกมาแล้ว ซึ่งต่อไปก็จะร่วงอีก จนผมอาจร่วงหมดทั้งศีรษะได้

อาการที่เห็นได้ชัด คือ มีผมร่วงเยอะมากกกกก (มากกว่า 100 เส้นต่อวัน) นานหลายวันติดต่อกัน รู้สึกได้อย่างชัดเจนว่าจำนวนผมบนหนังศีรษะลดลงอย่างรวดเร็ว และในผู้ที่มีอาการรุนแรงผมอาจร่วงมากถึงวันละเป็น 1,000 เส้นได้เลยทีเดียว

แม้ว่าอาการผมร่วงนี้จะหายได้ แต่การงอกใหม่ของเส้นผมอาจใช้เวลาประมาณ 1-3 เดือน ในกรณีที่อาการรุนแรงมาก อาจทำให้ผมร่วงถาวรหรือหัวล้านได้ครับ

ปัจจัยที่ทำให้เกิดภาวะผมร่วง

มีหลายปัจจัยด้วยกันที่ทำให้เกิดผมร่วง มาดูกันครับว่าเกิดจากอะไรได้บ้าง

1. ขาดสารอาหาร บ่อยครั้งที่การลดน้ำหนัก หรือการทานอาหารที่ไม่ถูกหลักโภชนาการ จะทำให้ร่างกายขาดสารอาหารบางอย่างที่จำเป็นต่อเส้นผม ได้แก่ วิตามินบี3, วิตามินดี, ธาตุเหล็ก, โปรตีน และไขมัน ส่งผลให้เกิดภาวะผมร่วงเยอะมากขั้นรุนแรง วีธีแก้นั้นก็เพียงแค่รับประทานผักและผลไม้สดทุกวัน อาจจะเพิ่มถั่วหรือเมล็ดธัญพืชเพิ่มเติมในบางมื้ออาหารเพื่อเพิ่มการเจริญเติบโตของเส้นผม หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารแปรรูปและอาหารที่ไม่ดีต่อสุขภาพมากเกินไป เช่น Junk food ครับ
2. กรรมพันธุ์ บางคนอาจมีอาการผมร่วงจากกรรมพันธุ์ ซึ่งหากคุณไม่สามารถระบุได้ว่าอาการผมร่วงของคุณมีสาเหตุมาจากอะไร แบบว่าอยู่ ๆ ผมร่วงเยอะมากโดยไม่มีสาเหตุ ทั้ง ๆ ที่คุณก็ดูแลตัวเองดีทุกอย่าง ก็สันนิษฐานได้ว่าคุณอาจจะเป็นโรคผมร่วงที่เกิดจากกรรมพันธุ์ครับ ซึ่งโรคนี้คุณผู้ชายจะมีโอกาสเป็นได้มากกว่าคุณผู้หญิงครับ สามารถพบได้ตั้งแต่อายุ 20 ขึ้นปี ยิ่งในผู้ชายเอเชียส่วนใหญ่นั้นมักจะมีกรรมพันธุ์อาการผมร่วงเริ่มที่บริเวณกลางกระหม่อมด้านหลังเป็นที่แรกครับ
3. ยาหรือการรักษาบางอย่าง ยาบางชนิดสามารถขัดขวางการเจริญเติบโตของเส้นผม หยุดยั้งไม่ให้ผมงอกใหม่ได้ รวมถึงการรักษาบางอย่าง ยกตัวอย่างเช่น ในผู้ที่ได้รับเคมีบำบัด ฉายรังสี บางท่านอาจเรียกสั้น ๆ ว่า “การให้คีโม” การรักษาดังกล่าวมักส่งผลให้ผู้ป่วยหลายรายมีอาการผมร่วงเป็นจำนวนมากได้ครับ ซึ่งเมื่อการรักษาเสร็จสิ้นแล้ว เส้นผมก็จะกลับมางอกขึ้นใหม่ดังเดิม
4. ใช้ความร้อนกับเส้นผมบ่อยเกินไป การได้รับความร้อนมากเกินไปอาจทำให้เส้นผมของคุณขาดความชุ่มชื้นได้ และความร้อนยังสามารถทำให้รูขุมขนเสียหายถาวร เคราติน*ถูกทำลาย เพื่อป้องกันปัญหานี้ ให้ลดการทำผม การจัดแต่งทรงผม ที่ต้องใช้ความร้อนสูง และใช้ผลิตภัณฑ์ป้องกันความร้อน ในที่นี้รวมถึงแสงแดดที่คอยแผดเผาหนังศีรษะเราอยู่ทุกวันด้วยครับ

*เคราติน คือ โปรตีนชนิดหนึ่งที่ร่างกายสร้างขึ้น ช่วยให้ผมสุขภาพดี แข็งแรง ไม่ขาดหลุดร่วงง่าย

ในผู้ที่มีอาการผมร่วงเยอะ ส่วนมากแล้วเพียงแค่หยุดพฤติกรรมข้างต้น ผมของคุณก็จะกลับมาขึ้นตามปกติเหมือนเดิม

ยกเว้นบางสาเหตุ เช่น ผมร่วงเยอะจากกรรมพันธุ์อาจต้องได้รับการรักษาอื่น ๆ ร่วมด้วย แต่ในความเป็นจริงอาการผมร่วงจากกรรมพันธุ์นั้นสังเกตุได้ยาก มักไม่ค่อยจะรู้ตัวกัน จึงไม่ได้รับการรักษาตั้งแต่เนิ่น ๆ กว่าจะรู้ตัวอีกทีก็อาจสายเกินไปแล้ว

โดยผู้หญิงที่มีอาหารผมร่วงตามกรรมพันธุ์นั้น อาจสังเกตเห็นการบางลงของเส้นผมอย่างค่อยเป็นค่อยไปที่บริเวณแสกกลางศีรษะ

ส่วนผู้ชายมักจะเกิดแนวผมที่ถอยห่างกันมากขึ้น (ผมบางลง) หรือหัวล้านที่เริ่มตรงกลางกระหม่อมด้านหลังก่อน และไรผมด้านหน้าบริเวณขมับทั้ง 2 ข้างจะค่อย ๆ ถอยร่นขึ้นไปจนคล้ายรูปตัว M

ส่วนแนวทางการรักษานั้นการพบแพทย์คือทางเลือกที่ดีที่สุด เพราะแพทย์สามารถวินิจฉัยได้อย่างแม่นยำว่า คนไข้กำลังประสบปัญหาผมร่วงจากอะไร

ซึ่งการรักษาอย่างถูกวิธีนั้น สามารถช่วยให้หลายคนหายจากโรคผมร่วง และกลับมาใช้ชีวิตได้ตามปกติ แต่ก็ไม่ใช่กับทุกคน ขึ้นอยู่กับอาการของแต่ละคนว่าผมร่วงเยอะมากนานแค่ไหนแล้ว

เพราะฉะนั้นทางที่ดีที่สุดคือ ควรหมั่นสังเกตุอาการผมร่วงของตัวเองอยู่เสมอ จะได้รีบรักษาหรือหยุดพฤติกรรมที่ทำร้ายเส้นผมตั้งแต่เนิ่น ๆ ครับ

เอาเข้าจริงแล้วเป็นเรื่องยากที่จะแยกความแตกต่างระหว่าง ผมร่วงเยอะแต่ยังปกติ กับ ภาวะผมร่วง เพราะหากคุณผมร่วงมากกว่า 100 เส้นต่อวัน หรือสังเกตเห็นว่าผมบางกว่าปกติ ก็เป็นสัญญาณเริ่มต้นที่บอกคุณว่ากำลังเป็นโรคผมร่วงได้ครับ

ดังนั้นหากคุณสังเกตเห็นมีผมร่วงเยอะมากบนหมอน หวี หรือบนอุปกรณ์ข้าวของเครื่องใช้ ทางที่ดีควรรีบปรึกษาแพทย์โดยด่วนเพื่อหาสาเหตุที่แน่ชัดจะเป็นการดีที่สุดครับ

เนื่องจากการลด ละ เลิก ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมที่ทำร้ายเส้นผมแล้วอาจยังไม่เพียงพอ คุณอาจมีคำถามในใจว่า “ผมร่วงเยอะมากใช้อะไรดี” มีตัวช่วยอะไรในการดูแลเส้นผมอีกไหม คำตอบคือมีครับ และนี่คือทางเลือกเพิ่มเติมที่คุณสามารถนำไปใช้ได้ครับ

อาหารเสริม

เนื่องจากการขาดสารอาหารบางอย่างอาจส่งผลทำให้ผมร่วงได้ การรับประทานผลิตภัณฑ์เสริมอาหารประเภทวิตามินรวมและไบโอตินทุกวัน จะช่วยให้สุขภาพผมของคุณแข็งแรงขึ้น

บำรุงหนังศีรษะ

เพราะหนังศีรษะเราคือ จุดเริ่มต้นของรากผม ถ้าหนังศีรษะเราไม่แข็งแรง เกิดอ่อนแอขึ้นมา ก็จะส่งผลกระทบเป็นลูกโซ่ทำให้รากผมอ่อนแอตาม พอรากผมอ่อนแอปัญหาผมร่วงเยอะก็จะตามมา ดังนั้นเพื่อสุขภาพผมที่ดี การดูแลหนังศีรษะจึงเป็นสิ่งจำเป็นอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ครับ

ซึ่งคุณสามารถบำรุงหนังศีรษะด้วยเซรั่มปลูกผม Nutrihair ของเรา เป็นผลิตภัณฑ์ที่ยอดเยี่ยมในการดูแลเส้นผม เคยได้รับรางวัลส่วนผสมนวัตกรรมใหม่ยอดเยี่ยมในระดับ Asia เมื่อปี 2012 (in-cosmetics Asia Innovation Zone Best Ingredient Award 2012)

Nutrihair ถูกออกแบบมาเพื่อช่วยยับยั้งการขาดหลุดร่วงของเส้นผมโดยเฉพาะ ช่วยบำรุงตั้งแต่หนังศีรษะลงลึกจนถึงรากผม อีกทั้งยังช่วยเร่งให้ผมของคุณยาวเร็วขึ้นอีกด้วย

ด้วยส่วนผสมที่ทรงประสิทธิภาพจาก ดอกเรดโคลฟเวอร์ (Red clover), โปรตีนเปปไทด์ (Acetyl Tetrapeptide-3) และสารสกัดจากแพลงตอนต์ใต้ทะเล (Plankton extract) ที่เป็นทั้งสารต้านอนุมูลอิสระและสารอาหารจำเป็นสำหรับเส้นผม ส่งตรงไปยังรากผม ทำให้ช่วยส่งเสริมการเจริญเติบโตของเส้นผมได้เป็นอย่างดี

เป็นอีกตัวช่วยหนึ่งที่สามารถช่วยให้คุณมีผมหนาสุขภาพดี หมดกังวลเรื่องผมขาด ผมร่วงเยอะมากก่อนวัยอันควรครับ